منظور از خطر صاعقه در بیمه های آتش سوزی، تنها خسارات وارد شده در اثر آتش سوزی ناشی از صاعقه نيست بلكه خسارت مستقيم ناشی از صاعقه است که بدون آتش سوزی توليد مي شود و  در اصطلاح فنی آنرا صاعقه سرد می نامند. گداخته شدن، تركيدن، سوختن از رو نمونه هایی از این دست می باشند.

در بیمه های آتش سوزی، خساراتی كه در اثر حرارت مستقيم يا غير مستقيم صاعقه و يا در اثر نيروی آن توليد شوندخسارات مستقيم نامیده شده و خساراتی را كه در اثر انرژی الكتريكی صاعقه توليد شوند خسارات غير مستقيم صاعقه نامیده می شوند. نکته قابل توجه در این پوشش این موضوع است که در بیمه های آتش سوزی، خسارت مستقیم صاعقه تحت پوشش می باشد ولی خسارت غیر مستقیم آن پوششی ندارد.

کلمه حِرز در معنای لغوی به معنای جای مطمئن و امن است و منظور از شکست حرز از بین برده شدن حریم و حرمت آن محل امن می باشد. این بدین معنی است که در شکست حرز، سارق برای ورود به محل مورد بیمه باید مانعی را از سر راه خود برداشته باشد تا بتوان آن را شکست حرز حساب کرد و خسارت آن قابل پرداخت باشد. پس مواردی از قبیل سهل انگاری بیمه گذار در قفل کردن در منزل خود و در نتیجه به سرقت رفته شدن اسباب و اثاثه منزل ایشان مصداقی از شکست حرز نمی باشد و در این پوشش، خسارت آن قابل پرداخت نمی باشد. از جمله مواردی که مصداق شکست حرز می باشند می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بالا رفتن از دیوار مکانی که اموال بیمه شده در آن قرار دارند
• شکستن درب و یا خراب کردن دیوار یا هرگونه مانعی که دسترسی به اموال را امکانپذیر سازد
• باز کردن در با کلید تقلبی و ابزاری که معمولاً برای باز کردن قفل به کار نمی‌رود
• ورود سارق به محل استقرار اموال بیمه شده در هنگام شب
• ورود به محل نگهداری از اموال با تهدید بیمه‌گذار و یا سایر افرادی که در آن محل حضور دارند

طبق قانون شرکت بیمه موظف است پس از اعلام خسارت و تشکیل پرونده طی بازه زمانی 4 هفته خسارت بیمه گذار را پرداخت نماید.

طبق ماده 10 قانون که به قاعده نسبی نیز معروف است اگر مالی به قیمتی کمتر از قیمت واقعی آن بیمه شده باشد، در موقع پرداخت خسارت شرکت بیمه‌ فقط به تناسب مبلغ بیمه‌شده نسبت به قیمت واقعی آن مال در زمان بروز خسارت، مسئول و متعهد به پرداخت خسارت خواهد بود.

خسارت پرداختی = سرمایه واقعی مورد بیمه در زمان بروز خسارت /  (مبلغ خسارت × سرمایه بیمه شده در بیمه نامه)

بله، این امکان در شرکت های بیمه وجود دارد و شرکت بیمه کوثر نیز طرحی به نام بیمه بام جهت بیمه آتش سوزی منازل مسکونی برای مدت زمان های 3 ، 5 ، 7 و 10 سال نیز دارد.

جهت تهیه بیمه آتش سوزی با پوشش های اصلی آن به تنهایی نیازی به بازدید کارشناس شرکت بیمه نمی باشد ولی برای اخذ بعضی از پوشش های تکمیلی آن مثل ترکیدگی لوله نیاز به بازید می باشد.

در بیمه های اموال و جهت جلوگیری از اعمال ماده 10 بیمه، بیمه گذار موظف است هر گونه افزایش سرمایه بیمه شده را به شرکت بیمه اعلام نموده و الحاقیه افزایشی دریافت نماید.

ماده 30 الی 34 آیین نامه بیمه آتش سوزی استثنائات بیمه آتش سوزی را به شرح زیر برمی شمارد:

• ماده 30 – مسکوکات، پول، اوراق بهادار، اسناد، فلزات قیمتی به هر شکل، جواهرات و مروارید، سنگهای قیمتی سوار نشده، هرگونه اسناد و نسخ خطی و همچنین هزینه بازسازی نقشه، جمع آوری مجدد اطلاعات و یا تنظیم دفاتر بازرگانی تحت پوشش این بیمه نامه نمی باشد مگر آنکه صراحتاً خلاف آن شرط شده باشد.
• ماده 31 – تحقق خطرات موضوع این بیمه نامه چنانچه ناشی از هر یک از حوادث و وقایع زیر باشد، تحت پوشش این بیمه نامه نخواهد بود، مگر آنکه صراحتاً خلاف آن شرط شده باشد:
  • جنگ، جنگ داخلی، آشوب و بلوا، اعتصاب، قیام، انقلاب، کودتا، اغتشاشات داخلی یا اقدامهای احتیاطی مقامات نظامی و انتظامی.
  • زمین لرزه، آتشفشان، ریزش زمین، سیل، طغیان رودخانه ها، حریق تحت الارضی و یا آفات سماوی.
  • انفجار مواد منفجره مانند دینامیت، تی ان تی و باروت.
  • فعل و انفعالات هسته ای.
• ماده 32 – خسارت وارده به موتورها و ماشین های برقی در نتیجه اتفاقات زیر که در داخل موتورها و ماشینهای مزبور به وقوع بپیوندد به هر علت مورد پوشش این بیمه نامه نمی باشد. اتصالات و اثرات ناشی از جریان برق، پاره شدن هادی، جرقه زدن، امواج برقی ناشی از این اتفاقات، بار زیاد و یا عدم کفایت عایق بندی، لکن خساراتی که در نتیجه اتفاقات مذکور در سایر قسمتهای مورد بیمه بروز نماید تحت پوشش خواهد بود.
• ماده 33 – خسارت وارد به ظروف تحت فشار صنعتی ناشی از انفجار این ظروف مورد پوشش این بیمه نامه نمی باشد. لکن خسارتی که در نتیجه تحقق خطر مزبور در سایر قسمتهای مورد بیمه بروز نماید تحت پوشش خواهد بود.
• ماده 34 – خسارت وارده به مورد بیمه در محدوده آتش کنترل شده تحت پوشش این بیمه نامه نخواهد بود.

خیر، تمامی موارد فوق طبق ماد 30 آیین نامه بیمه آتش سوزی جزء استثنائات بیمه آتش سوزی می باشند مگر آن که در بیمه نامه صراحتاً خلاف آن شرط شده باشد.

فرست لاس (first loss) به معنی اولین آتش سوزی یا اولین خسارت می باشد و این نوع بیمه نامه اولین خسارت وارده به مورد بیمه را تحت پوشش قرار می دهد. این بیمه نامه در شرایطی استفاده می شود که احتمال از بین رفتن کل موارد مورد بیمه وجود ندارد یا به علت پراکندگی جغرافیایی اموال مورد بیمه امکان سرایت خسارت بین آنها وجود ندارد. در شرایطی نیز مانند انبارها عمومی که امکان محاسبه کل سرمایه موجود در انبار وجود ندارد و مرتب در حال تغییر می باشد نیز از این بیمه نامه استفاده می شود. در این بیمه نامه حداکثر خسارت پرداختی از طرف شرکت بیمه برابر با ارزش فرست لاس می باشد و از آن بیشتر نخواهد بود و شرکت بیمه در نرخ حق بیمه تخفیفات خاصی اعمال می کند.

در این نوع بیمه نامه اساس جبران خسارت بر مبنای هزینه تعویض و یا تعمیر به حالت اول و هزینه جایگزینی و بازسازی در محل خواهد بود به طوری که موارد جایگزین شده از همان نوع بوده و جنس مرغوب تر و یا جامع تر از آنچه که بیمه شده، نباشد و ضمناً جبران خسارت، تابع شرایط و مقررات ویژه زیر و همچنین شرایط مقرر در بیمه‌نامه است.

شرایط ویژه:

• امور مربوط به تعویض یا بازسازی باید در اسرع وقت آغاز و حداکثر ظرف 12 ماه بعد از وقوع خسارت یا در ظرف مدتی که شرکت بیمه کتباً موافقت خود را در مورد آن اعلام نموده انجام شود درغیر این صورت پرداخت خسارت مطابق با مقررات بیمه‌نامه و بدون توجه به شرایط ویژه صورت خواهد گرفت.
• پرداخت مابه التفاوت خسارت بر مبنای ارزش جایگزینی با مبلغی که در صورت عدم الصاق این شرایط قابل پرداخت می‌باشد منوط است به انجام بیش از نصف عملیات بازسازی و جایگزینی موارد آسیب دیده.
• در حالت زیر پوشش جایگزینی تحت این شرایط خود به خود باطل و از درجه اعتبار ساقط می‌گردد:
  • در صورتی که مبلغ بیمه شده در زمان قبل از حادثه کمتر از ارزش واقعی جایگزینی آن باشد در این صورت جبران خسارات بر اساس شرایط مندرج در بیمه‌نامه منجمله ماده 24 می‌باشد. چنانچه موارد بیمه تحت پوشش شرایط جایگزینی از چند قلم تشکیل شده باشد هر کدام از اقلام به تنهایی مشمول این قاعده خواهد بود.
  • بیمه‌گذار از اعلام قصد خود مبنی بر انجام تعویض یا نوسازی در ظرف 3 ماه از تاریخ وقوع خسارت یا در ظرف مدت دیگری که بیمه‌گر نسبت به آن کتباً موافقت نموده باشد خودداری نماید.
  • بیمه‌گذار قادر و یامایل به انجام تعویض و یا بازسازی موارد خسارت دیده در محل موضوع بیمه یا در محل دیگری که بیمه‌گر موافقت کرده نباشد.
  • در صورتی که تاریخ وقوع خسارت و آسیب دیدگی هر یک از اموال بیمه شده تحت این بیمه‌نامه، اموال مذکور توسط بیمه‌گذار یا از طرف وی به موجب بیمه‌نامه دیگری، با شرایط جایگزینی مغایر این شرایط، تحت پوشش قرار گرفته باشد تعهد بیمه‌گر به موجب بیمه‌نامه حاضر از آنچه در صورت عدم الصاق این شرایط به بیمه‌گذار تعلق می‌گرفت بیشتر نخواهد بود.
• شرایط جایگزینی صرفاً شامل ساختمان و ماشین آلات و تاسیسات می‌باشد.

در بعضی از شرایط مثل انبارها که سرمایه موجود در مکان مورد بیمه دائما در حال تغییر است از این بیمه نامه استفاده می گردد. بدین صورت که بیمه‌گذار ماهانه لیستی از موجودی انبار خود را برای شرکت بیمه ارسال می کند تا میانگین موجودی سرمایه اساس محاسبه حق بیمه در سال واقع شود. با هر بار ارائه لیست موجودی انبار، بیمه‌گذار حق بیمه متغیر خود را پرداخت می کند و در انتهای سال نیز میانگین سرمایه، مبنای محاسبه دقیق حق بیمه و تسویه بین بیمه گذار و شرکت بیمه خواهد بود.

در این نوع از بیمه آتش سوزی کل سرمایه مورد بیمه قبل از انعقاد قرارداد بیمه توسط بیمه گذار مورد ارزیابی و ارزش گذاری قرار گرفته و به عنوان سرمایه تحت پوشش به شرکت بیمه گر اعلام می گردد و تعهد شرکت بیمه نیز از آن فراتر نخواهد رفت.